5 rủi ro công nhân cần biết khi để lộ thông tin CMND, CCCD

“Tôi bàng hoàng khi bị ngân hàng gọi điện thông báo đến kỳ trả nợ vay hàng chục triệu đồng trong khi bản thân không hề biết. Lương công nhân ba cọc ba đồng, kiếm đâu ra số tiền lớn thế mà trả…” - anh P., công nhân giày da buồn rầu than thở.

Qua nhiều cuộc điện thoại mới vỡ lẽ ra, anh P. bị kẻ xấu đánh cắp thông tin cá nhân để dùng vào việc xấu. Chúng sao chép “lý lịch” của người khác để thực hiện hành vi phạm pháp, thu về nhiều tài sản giá trị, chủ yếu là tiền mặt từ những người thiếu hiểu biết, thiếu cẩn thận.

Tại sao lại bị lộ thông tin cá nhân?

Có nhiều lý do để một người bị lộ thông tin cơ bản về họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, quê quán và nhiều thông tin liên quan khác. Chẳng hạn như:

- Bị trộm hay đánh rơi mất ví, túi xách bên trong đựng giấy tờ tùy thân như CMND/ CCCD, Bằng lái xe… Những giấy tờ này hiển thị đầy đủ thông tin cá nhân của một người

- Cung cấp thông tin cá nhân trong những lần xin việc làm hoặc thực hiện các thủ tục, giấy tờ khi cần

- Giao dịch chuyển tiền, mua bán hàng hóa trực tuyến 

- Tham gia trả lời khảo sát (bằng giấy hoặc online) hay các dịch vụ bói vui trên các trang mạng xã hội, nhất là facebook

- Cho người khác (người thân, bạn bè…) mượn giấy tờ hoặc cung cấp thông tin cá nhân để dùng

- …

Dù là nguyên nhân nào thì các thông tin cá nhân cơ bản của bạn đã bị lộ và có nguy cơ bị đánh cắp để dùng vào những chuyện phi pháp, có hại. Rất nhiều trường hợp phát hiện mình bị vướng vào những rắc rối không đâu như nợ tiền, phạm tội, cầm đầu tổ chức phi pháp nào đó…

Điển hình như vụ 10.000 CMND/ CCCD của người Việt bị rao bán trên một diễn đàn hacker hồi tháng 5/2021, bao gồm ảnh chụp 2 mặt CMND/ CCCD, ảnh selfie xác thực, địa chỉ, số điện thoại, email của hàng chục nghìn người tương ứng. Nhiều người sau đó tỏ ra lo sợ mình có là 1 trong số những người bị rao bán thông tin cá nhân. Rồi chuyện tồi tệ gì sẽ xảy đến nếu một ngày có ai gọi đến báo nợ tiền, trốn thuế, vi phạm luật giao thông... 

Bị lộ thông tin cá nhân và những rủi ro tiềm ẩn

Xin nhắc đi nhắc lại rằng, đừng bao giờ xem nhẹ việc thông tin cá nhân của mình bị lộ ra cho ít nhất 1 người biết. Nó có thể gây nên những phiền toái cực kỳ rắc rối, khiến bạn bù đầu tìm cách giải quyết, vừa tốn thời gian, tốn công, đôi khi tốn cả tiền… Dưới đây là 5 rủi ro tiềm ẩn có thể gặp phải nếu bị lộ thông tin cá nhân từ CMND, CCCD, Bằng lái xe và nhiều giấy tờ tùy thân khác.

- Mất Sổ tiết kiệm, tài khoản ngân hàng

Những kẻ tin vi thừa sức làm giả giấy tờ tùy thân để qua mặt Kiểm soát viên hay nhân viên giao dịch tại ngân hàng. Chúng sẽ sao chép thông tin trên CNMD, giữ nguyên mọi thứ nhưng thay đổi ảnh thẻ để tạo một mới CMND chính chủ của nó. Thế là dễ dàng đấu hạn sổ tiết kiệm, rút tiền, chuyển khoản... và nhiều thứ khác nữa.

- Nợ tiền vay tín chấp, mở thẻ tín dụng

Hẳn bạn từng nhiều lần bắt gặp các tờ rơi hay mẫu giấy dán góc tường, trên cột điện với nội dung na ná như “Cho vay trả góp 0% lãi suất/ lãi suất thấp. Chỉ cần giấy tờ xe hoặc CMND” - Nghĩa là, thủ tục vay vô cùng đơn giản. Và người ăn cắp được thông tin cá nhân của bạn, nhất là các loại giấy tờ liên quan, tinh vi và có mánh khóe, kinh nghiệm lừa đảo chuyên nghiệp sẽ dễ dàng chiếm được một khoản kha khá. Chúng lấy thông tin của bạn để lập hồ sơ vay và nhận tiền, trong khi người trả dĩ nhiên sẽ là bạn. Chính sự lỏng lẻo trong ban hành và quản lý luật, cùng với ngày càng xuất hiện nhiều tổ chức cho vay bất minh, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người khác để trục lợi.

- Bị quấy rầy thường xuyên

Các tin nhắn, cuộc gọi đến hay tìm tới tận nhà để mời chào mua các sản phẩm, dịch vụ, vay tín chấp… sẽ cực kì nhiều nếu thông tin cá nhân của bạn bị lộ. Điều này gây nên nhiều phiền toái, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và công việc. Chưa kể, một số đối tượng khác còn lên kế hoạch trộm cướp hay có hành vi quấy rối khi nhà vắng người hoặc chụp lén sinh hoạt nhạy cảm rồi tống tiền…

- Bị lừa chuyển khoản vì trúng thưởng lớn

Chưa kịp mừng sau cuộc gọi thông báo “Bạn là 1 trong 1 triệu khách hàng may mắn trúng xe SH trị giá 100 triệu đồng cho kỳ quay số trúng thưởng định kỳ quý I của Công ty A” và theo sau là hàng loạt yêu cầu, hướng dẫn thủ tục, giấy tờ, rồi cả tiền thuế nữa. Ban đầu ai cũng ngờ ngợ bởi hàng loạt cảnh báo lừa đảo được khuyến cáo trên mạng, đài truyền hình, loa phát thanh. Ấy thế nhưng, con người ai cũng có lòng tham và niềm tin vào sự may mắn. Thêm nữa là mọi thông tin về mình hoàn toàn chính xác, từ tên - tuổi - quê quán - số CMND - SĐT…, trùng hợp hơn lại vừa mua hàng tại cửa hàng B, siêu thị C hay tham gia khảo sát trên ứng dụng D như người gọi báo. Thế là hoan hỉ chuyển khoản ngay vài triệu đến vài chục triệu với hy vọng nhận được chiếc xe gấp nhiều lần số tiền bỏ ra. Và rồi, tiền đi nhanh trong vòng 1 nốt nhạc nhưng xe đâu chẳng thấy, liên hệ lại thì báo thuê bao…

- Bị tống tiền bởi “cơ quan chức năng” rởm

Tương tự như trò lừa bịp về trúng thưởng ở trên, khi con người ngày càng cảnh giác cao thì một “biến thể” lừa đảo mới xuất hiện. Sẽ có người nhận mình là “Trưởng công an X, Đội phó đội Điều tra tội phạm Y, Đại diện Viện kiểm soát Z hay bất kỳ ai đang làm việc tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhận được đơn tố giác anh/ chị (là bạn đó) vi phạm lỗi G, liên quan đến vụ H… nên phải liên hệ để yêu cầu nộp phạt.”

Vì sợ vướng vào các vấn đề pháp lý rắc rối, ảnh hưởng đến công việc hay uy tín cá nhân, nhiều người ngoan ngoãn nghe theo và nộp đúng số tiền như chỉ định. Có thể bỏ ra vài trăm, vài triệu để đổi lấy sự yên ổn là suy nghĩ của không ít người, trong khi rõ ràng bản thân không hề liên quan đến những cáo buộc kia.

Làm thế nào để tự bảo vệ mình?

Công nhân hay lao động phổ thông, những người có rất ít kiến thức về Luật, nhẹ dạ cả tin, sức chống cự yếu rất dễ bị tác động bởi những lời hù dọa, gạ gẫm từ kẻ xấu. Vậy nên, để tự bảo vệ mình khỏi những rủi ro, rắc rối không đáng có, cần:

- Thật sự cẩn thận trong khâu bảo quản và cất giữ giấy tờ tùy thân, nhất là CMND/ CCCD, Bằng lái xe. Báo cáo lên cơ quan chức năng tại địa phương nếu không may làm mất, trộm

- Sớm chuyển đổi sang dùng thẻ CCCD có gắn chíp

- Tuyệt đối không đăng tải giấy tờ cá nhân, tài sản của mình, chia sẻ thông tin cá nhân lên mạng xã hội. Trường hợp cần thiết phải cho đi qua tin nhắn zalo, messenger... thì hãy thu hồi ngay khi xong việc

- Cân nhắc kỹ trước khi điền/ cung cấp thông tin cá nhân trên mạng xã hội hay các giao dịch khác (cả online lẫn offline)

- Không cho người khác, dù là người quen, mượn các giấy tờ tùy thân vào bất kì mục đích gì

- Hết sức bình tĩnh và tỉnh táo để tiếp nhận - phân tích - xử lý rủi ro nếu chẳng may gặp phải

- Liên tục cập nhật các kiến thức về Luật, tin tức báo đài về các sự việc xảy ra và hướng xử lý tham khảo để đánh giá trường hợp của bản thân nếu không may gặp phải

- Liên hệ ngay với cơ quan chức năng để được giúp đỡ khi thấy sự việc nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến an toàn tính mạng và tài chính của bản thân…

Rủi ro là điều không ai muốn. Tuy nhiên, một khi gặp phải thì phải xử lý khôn khéo để hạn chế thấp nhất thiệt hại. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích, giúp bạn ý thức hơn trong việc giữ gìn tài sản và thông tin cá nhân cẩn thận, tránh để lộ tạo điều kiện cho kẻ xấu lợi dụng thực hiện hành vi trái pháp luật. Một số trường hợp bắt buộc phải cung cấp thông tin thì có thể đáp ứng nhưng cần xác định kỹ và chỉ cung cấp khi cảm thấy cần thiết và an toàn.

Ms. Công nhân​