Muôn thuở chuyện thưởng Tết: Doanh nghiệp né - Công nhân kêu trời

Có lên bài “Đuổi việc công nhân để né thưởng Tết có thể bị phạt tù đến 3 năm” mới vô tình biết được, phía sau những giờ tăng ca, tìm việc làm thêm mong có thêm ít thu nhập cho cái Tết đủ đầy hơn là mồ hôi, nước mắt, thậm chí máu rỉ buốt người của hàng trăm nghìn công nhân khổ cực....

------------------------

[* Bài viết xin không bàn đến những trường hợp may mắn được làm việc trong các doanh nghiệp, nhà máy uy tín và có tâm nhé. Vì nơi đó chắc hẳn sẽ luôn mang đến sự hài lòng và nhận được tình yêu thương của tất cả đội ngũ nhân viên, công nhân lao động.]

------------------------

Công nhân chúng tôi cần tiền thật nhưng sức và tình cũng mong có!

Nếu có cơ hội, Ad xin được hỏi 1 câu chung cho tất cả công nhân - lao động phổ thông trên cả nước rằng: “Bạn có thực sự muốn làm thêm và được làm thêm?” Không biết câu trả lời na ná nhau nhiều nhất là gì nhỉ? “Muốn” hay “Không”.

Với 5 năm từng muối mặt vào bàn may như tôi, câu trả lời hy vọng có ngày tự tin nói sẽ là “KHÔNG”. Bởi, bán sức kinh khủng. Thử tưởng tượng những đợt cao điểm hay ngày cuối năm, 1 ngày làm 11 tiếng liên tục, giờ nghỉ giữa ca từ 30 phút bị rút xuống 15, thậm chí chỉ còn 10. Cứ bỏ vải xuống - tìm chỗ vịn đứng thẳng lưng rồi rời được khỏi bàn chắc đã mất tận 4 phút, 5 phút đến nhà ăn thì... còn lại bao nhiêu thời gian để nhai, nuốt cho ngon lành. “Công nhân như chúng tôi, ngày thường đã tối mặt, những hôm sát Tết gần như không thở được vì áp lực tăng ca, dồn ứ sản phẩm tồn. Không làm thì bị cho nghỉ vô cớ, làm thì phải chịu, ngày cuối cũng chỉ mong công lĩnh kha khá mà tiêu cho các khoản Tết được đầy đủ hơn.” - một chị công nhân may ngoài 30 bộc bạch.

Thật vậy, thử ghé thăm các khu công nghiệp, nhà máy quy mô hàng chục nghìn công nhân tham gia sản xuất vào giờ cao điểm, ai cũng sẽ choáng bởi khung cảnh luôn tay suốt nhiều giờ liền. Nhiều người còn hiện rõ nét mặt mệt mỏi, mắt lừ đừ, tay run rẩy... Có lẽ, đêm qua họ tăng ca đến gần sáng, chợp mắt được 1,2 tiếng lại phải thức dậy tham gia ca sớm vào ngày hôm sau. Gặp Quản đốc thương, hiểu chuyện thì còn đỡ, trúng người hách dịch, bề trên thì coi như xong, họ quát mắng, đánh dấu thái độ, dọa trừ lương, phạt nửa ngày công, thậm chí đưa xuống ban quản lý kỉ luật... Những công nhân khác dù có bất bình thay cũng vì ngại dây vô chuyện người khác, sợ bị vạ lây mà mất việc nên e dè, chưng hững rồi coi như không hay biết. Kết quả, kẻ yếu thế mất việc, người yếu gan cam chịu. Làm cực nhọc, lương thưởng hay chế độ thì chẳng bao nhiêu. Ấy vậy mà, vô số người, vì học ít không biết làm gì, học cao nhưng mãi không xin được việc đã bấm bụng đi vào, chỉ mong an phận, kiếm đủ tiền trang trải cuộc sống qua ngày.

Họ - những người công nhân cơ cực, hiểu biết hạn hẹp và cam chịu ấy... chưa một lần mạnh dạn kêu gọi cùng nhau lên tiếng đòi quyền lợi chính đáng cho bản thân, để mỗi ngày đi làm, không chỉ vì tiền công mà an toàn sức khỏe và cái tình đồng nghiệp cũng quan trọng, tạo không khí vui vẻ, hứng khởi vào ca mỗi ngày.

Làm cả năm cùng nhau, sao đến thưởng Tết cũng tìm cách né?

Chuyện sẽ chẳng có gì, và nhiều công nhân chắc chắn sẽ vẫn tiếp tục chịu đựng bám trụ để nhận đủ lương tháng trang trải cho các khoản phí sinh hoạt thường ngày nếu không đến cuối năm - kẻ phấn khởi nhận thưởng khủng, người thấp thỏm chưa biết có được đồng nào không, hay trắng tay hoặc dù có cũng chỉ là hàng tồn, hàng không dùng được của công ty từ nhiều năm về trước.

Dù Luật quy định áp dụng mức phạt nặng nếu doanh nghiệp, người sử dụng lao động có hành vi đuổi việc công nhân, người lao động trái pháp luật thế nhưng, ai cũng biết rằng, những kẻ có học kia, họ có đủ mánh khóe và chiêu trò để né chuyện thưởng Tết. Hoặc công nhân vì phạm lỗi nghiêm trọng bị đuổi việc, vi phạm nội quy công xưởng bị kỷ luật - Hoặc tự viết đơn xin nghỉ với lý do bất khả kháng... Chưa kể, nhiều nơi chỉ ký hợp đồng lao động vài tháng đến dưới 1 năm, cứ đến gần cuối năm lại mãn hạn hợp đồng, thế là đúng luật chấm dứt hợp tác. Pháp luật nào xử lý? Công lý nào bảo sai?

Thật ra, những công nhân như chúng tôi, ngày làm gần như cạn sức chỉ mong đủ công để đến tháng nhận dăm bảy triệu chi tiêu cho thỏai mái, hoặc thấp hơn thì vừa đủ là mừng. Thế nhưng, năm hết Tết đến, bao nhiêu thứ phải lo, chưa kể, phận xa xứ cũng cần khoản tiền lớn về thăm nhà, ăn Tết và biếu cha mẹ già một ít để vui. Nhiều công ty, xí nghiệp hiểu thì tạo điều kiện, những nơi không có tình người thì tìm cách né. Sao không thử nhìn lại 1 năm qua công nhân chúng tôi đã mang lại những gì, làm việc cật lực ra sao? Suy cho cùng, giữ người lao động Việt Nam ở lại gắn bó với nhà máy rất dễ: chỉ cần cái TÌNH và sự THẤU HIỂU là đủ. Từ chỗ đó sẽ hình thành nên văn hóa doanh nghiệp, môi trường làm việc thân thiện - lương thưởng và chế độ đãi ngộ phù hợp, tương xứng - cấp trên tạo điều kiện, đồng nghiệp tương trợ, giúp đỡ nhau... tất cả đều vui vẻ làm việc và cống hiến cho sự phát triển chung của tập thể. Như vậy, không doanh nghiệp nào lo sợ cảnh nhân viên rủ nhau kéo sang nơi khác xin việc vào đầu năm mới chỉ vì mong sang đó, họ được quan tâm và hưởng chế độ đầy đủ hơn, nhất là các khoản thưởng Tết, lương tháng 13 luôn được cam kết.

Dù biết tiếng nói của phận làm thuê chẳng tới được ai, đình công hay biểu tình mà nghỉ ngày làm cũng chỉ có thiệt thân nhưng mà... uất ức quá thì cũng nên nói 1 lần, cho hả dạ. Bởi, công nhân như chúng tôi ngoài việc dùng sức để kiếm tiền, trình độ lại thấp, hiểu biết Luật chắc chắn cũng không cao nên cần lắm tiếng nói đại diện của Công đoàn. Mong rằng, đừng ai vì một chút lợi ích cá nhân trước mắt mà làm ngơ mong muốn và quyền lợi chính đáng của nhân viên cấp dưới. Hãy để chúng tôi thấy mình được coi trọng, được chấp nhận và hơn hết, được tạo điều kiện tốt nhất để làm việc và hưởng lợi chính đáng từ chính công sức mình bỏ ra.

Muốn đi cùng nhau lâu và trở nên vững mạnh - hãy thấu hiểu và giúp nhau hài lòng trước đã!

Ms. Công nhân